Landschappen
Begrippen:
(HAVO leert ook de
begrippen van VMBO-T,
VWO van zowel VMBO-T als HAVO)
VMBO-T:
Erosie
Gletsjer
Kusterosie
Bovenloop
Middenloop
benedenloop
Waterkringloop
Verweringsmateriaal
HAVO/VWO:
V-dal
U-dal
Puinwaaier
Duinen
Erosie (van de bergen naar de zee)
Leervragen:
(HAVO beantwoord ook de leervragen van VMBO-T, VWO van zowel VMBO-T als HAVO).
VMBO-T/HAVO/VWO
-
Wat is de betekenis van het begrip erosie?
-
Erosie kan op verschillende manieren plaatsvinden. Welke manieren zijn dit?
-
Welke invloed heeft erosie op de gebergte (hoe is het te herkennen?)
Leertekst
Verweringsmateriaal dat in de bergen wordt gevormd, blijft daar niet liggen. Onder invloed van de waterkringloop wordt het verweringsmateriaal meegenomen door gletsjers en rivieren. Tijdens deze reis wordt het verweringsmateriaal steeds kleiner en afgerond. Stenen veranderen in keien, keien in grind, grind in zand. Zo beland een steen uit de bergen als zandkorrel op het strand. Dat noemen we sedimentatie.
Het materiaal wat door een rivier kan worden meegenomen is afhankelijk van de stroomsnelheid. Hoe sneller de rivier stroomt, hoe groter het materiaal is dat kan worden meegenomen. In de bovenloop (in de bergen) is de stroomsnelheid het hoogst, in de benedenloop (vlakbij zee) het laagst.
Gleisjers kunnen zelfs enorme stenen vervoeren. Zo zijn de hunebedden in Drenthe tijdens de ijstijd meegenomen door Gletsjers uit Noorwegen.
Opdracht A
Je krijgt van de docent een knipblad en een poster: 'Van de bergen naar de zee'
Op de poster staat een tekening van een rivier die ontspringt (begint) in de bergen en uitmondt (eindigt) in zee. Tijdens deze reis neemt de rivier verweringsmateriaal mee.
1. Knip de foto's en de tekstblokjes uit en zoek uit welke tekst bij welk plaatje hoort.
2. Bepaal welke poster waar op de tekening genomen zou kunnen zijn. Een foto is al voorgedaan.
3. Plak de foto met de tekst op de poster en geef met een pijl aan waar de foto genomen zou kunnen zijn (een pijl is al voorgedaan).
Opdracht B
Zet de begrippen onder elkaar in je schrift en zet de betekenis er achter. neem de leerdoelen over en geef antwoord op de vraag.
Afbeelding: erosie door de rivier