Landschappen
Begrippen:
(HAVO leert ook de
begrippen van VMBO-T,
VWO van zowel VMBO-T als HAVO)
VMBO-T:
Verwering
Mechanische verwering
Chemische verwering
Vorstverwering
Puinhelling
Verweringsmateriaal
HAVO:
Karstverschijnselen
Stalactieten
Stalagmieten
VWO:
Endogene processen
Exogene processen
Video: wat is verwering?
Afbeelding: mechanische en chemische verwering
Afbeelding: Ardennen
Afbeelding: Himalaya
Verwering 2
In de vorige les heb je al kennis opgedaan over verwering. Deze les ga je nog meer leren over dezelfde leervragen.
VMBO-T/HAVO/VWO:
-
Je kent de betekenis van de begrippen.
-
Je kunt op een foto de vorm van verwering herkennen.
-
Je kunt uitleggen hoe je op een foto het verschil tussen een jong en oud gebergte kunt zien en welke rol verwering daar in heeft.
HAVO/VWO:
-
Je kunt uitleggen hoe een kalksteengrot ontstaat.
-
Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen endogene en exogene processen en aangeven welke krachten er achter deze processen zitten.
Opdracht A
We bekijken gezamenlijk de video: ‘Wat is verwering’.
1. Welke krachten zijn verantwoordelijk voor het ontstaan van bergen?
2. Welke krachten zijn verantwoordelijk voor de afbraak van gebergte?
3. Hoe noemen we de afbraak van gesteente?
4. Verwering kunnen we onderverdelen in twee vormen. Welke zijn dat?
5. Mechanische verwering is weer onder te verdelen in drie vormen. Welke zijn dat?
6. Waar komt verwering door temperatuurverschillen vooral voor?
7. Waar komt vorstverwering vooral voor?
8. Hoe kunnen plantenwortels stenen uit elkaar drukken?
9. Hoe kan water gesteente ‘oplossen’?
10. Wat kunnen er door chemische verwering ontstaan?
11. Wat zijn stalactieten en stalagmieten (HAVO/VWO)?
12. Wat is een doline (HAVO/VWO)?
Opdracht B
Bekijk de afbeelding Mechanische (fysische) en chemische verwering.
Zet de letters A t/m F onder elkaar in je schrift en schrijf er de juiste vorm van verwering achter.
Leertekst
Om goed te begrijpen wat verwering precies is, moet je goed onthouden dat een gebergte die een aantal miljoenen jaren geleden is ontstaan, in de toekomst zal verdwijnen (het wordt heel klein gesteente, zoals zand). Dit duurt ook weer miljoenen jaren!
Hoe kan de gebergte uiteindelijk verdwijnen? Dit komt door het proces van verwering: het gesteente in de gebergte gaat kapot, waardoor de gebergte steeds kleiner wordt.
Opdracht C
Bekijk de afbeeldingen 'Ardennen' en 'Himalaya'.
1. Zijn de Ardennen jong of oud gebergten?
2. Wat is verwering ook al weer (tip: gebruik je poster)?
3. Heeft er bij de Ardennen veel of weinig verwering plaatsgevonden?
4. Waaraan kan je op de afbeelding zien dat er veel of weinig verwering heeft plaatsgevonden?
5. Is de Himalaya een jong of oud gebergte?
6. Heeft er bij de Himalaya veel of weinig verwering plaatsgevonden?
7. Waaraan kan je op de afbeelding zien dat er veel of weinig verwering heeft plaatsgevonden?
Opdracht D
Neem de begrippen over in je schrift en zet er de betekenis achter.
Probeer nu antwoord te geven op de leerdoelen.
Inhoud
Opbouw van gebergte
Verwering
Erosie
Les 2
Sedimentatie
Nederlandse landschap
Toetsen:
Eindtoets