Opbouw van gebergten

​

Leerdoelen:

VMBO-T

• Je kunt uitleggen hoe gebergten ontstaan en welke rol de beweging van platen hier in spelen.

• Je kunt op een wereldkaart de bekendste bergketens aanwijzen en benoemen.

​

HAVO/VWO (ook de leervragen van VMBO-T)

• Je kunt uitleggen wat een plooiingsgebergte is en onder welke omstandigheden deze ontstaat.

​

Leertekst

Hoe zijn bergen ontstaan? 

Miljoenen jaren geleden zag de aarde er heel anders uit dan nu. Er was één groot continent: Pangea. Door verschuivingen van aardplaten (platentektoniek) is het supercontinent Pangea uit elkaar gedreven en zijn de continenten ontstaan zoals je die nu op een wereldkaart ziet liggen. 

​

Opdracht A

Wat heb je nodig?​​

• 2x een knipblad continenten 

• A3 papier

• Schaar

• Lijm

​​

Wat ga je doen?

• Bekijk de video: Bergen van de toekomst. 

• Bekijk de afbeelding: Pangea 

• Bekijk de animatie: Pangea

​

1. Vouw het A3 papier doormidden

2. Knip alle continenten uit (2x) 

3. Op het A3 papier leg je aan de ene kant van de vouw de continenten zoals deze 225 miljoen jaar geleden lagen (Pangea). 

4. Op het A3 papier leg je aan de andere kant van de vouw de continenten zoals zij nu liggen. 

5. Controleer aan de hand van de video, afbeelding en animatie of je de continenten juist hebt neergelegd. 

6. Plak ze nu op. 

​

Opdracht B

Hoe zijn gebergte ontstaan? 

Waar liggen bekende gebergte op de wereld? 

​

Wat heb je nodig? 

• Basis Bosatlas 

• Opdracht A 

• Internet

​

Wat ga je doen?

• Bekijk blz 108-109 uit de Basis Bosatlas 

• Gebruik de opdracht die je hebt gemaakt bij A. 

• Bekijk de link: https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_gebergten 

​

1. Wat betekenen de kleuren op de kaart in de Basis Bosatlas op blz 108-109? Tip: kijk in de legenda!

2. Pak de opdracht die je hebt gemaakt bij opdracht A. Schrijf op de achterkant van het A3 papier de 7 continenten. 

3. Bekijk nogmaals de Basis Bosatlas blz 108-109. Schrijf per continent 1 gebergte op die je op de kaart in de Basis Bosatlas kan vinden.

4. Bekijk de link. Hier staat een lijst met gebergte over de hele wereld. Controleer of je de gebergte achter het juiste continent hebt geschreven. Zet een krul of kruis en verbeter waar nodig. 

5. Pak opdracht A er weer bij. Kleur of markeer de volgende gebergte op de wereldkaart (die je zelf hebt geplakt):

       Karpaten - Kaukasus - Appalachen - Kilimanjaro - Hoogland van Brazilië 

​

Opdracht C (HAVO/VWO)

Wat is een plooiingsgebergte? 

Hoe zijn plooiingsgebergte ontstaan?

​

Wat ga je doen? 

• Bekijk de video: de vorming van gebergte

• Schrijf de antwoorden van de vragen op een blaadje en stop dit in de snelhechter. 

​

1. De aardkorst staat continu onder druk door convergente en divergente plaatbewegingen. Wat wordt er bedoeld met convergent en divergent? 

2. Waar ontstaan plooiingsgebergte? 

3. Een subductiezone is een plek waar een continentale korst en een oceanische korst tegen elkaar aan worden geduwd. In de zee voor de kust worden pakketten sediment samengeperst. Zo ontstaat een plooiingsgebergte. In sommige gebergte kan je oude fossielen van zeedieren vinden. Hoe komt dit? 

4. Een voorbeeld van een plooiingsgebergte zijn de Alpen en de Himalaya. Welke platen zijn bij de Alpen tegen elkaar aangebotst? En welke bij de Himalaya?

5. Bij de Himalaya lag er eerst water tussen India en Azië. Miljoenen jaren later is India tegen Azië aangebotst. Waarom ontstaan er geen vulkanen? 

6. Waarom ontstaan er wel vulkanen bij het Andes gebergte in Zuid-Amerika?

​

​

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

​

​

​

​

​

​