Wat is arm en rijk

Opdrachten

 

Leervragen

VMBO-T

• Hoe kun je gegevens van een thematische kaart aflezen?

• Hoe kun je de welvaart van een land meten?

• Hoe bereken je het BNP per hoofd?

• Hoe kun je de welzijn van een land meten?

• Wat is levensverwachting?

• Wat is de armoedegrens?

• Hoe kun je de wereld indelen in koplopers, volgers en achterblijvers?

 

HAVO: (+vmbo-t)

• Hoe kun je de wereld indelen in centrum, periferie en semiperiferie?

• Waarom zijn in ontwikkelingslanden vaak meisjes analfabeet?

• Hoe kun je de indeling centrum - semiperiferie - periferie toepassen op mondiaal, nationaal en lokaal niveau?

• Wat is het verband tussen koopkracht, levensverwachting en analfabetisme?

 

VWO (+ vmbo-t/havo)

• Wat is het nadeel van het BNP per hoofd als maatstaf voor ontwikkeling?

 

Opdracht A

Leervragen: 

VMBO-T/HAVO/VWO

• Hoe kun je gegevens van een thematische kaart aflezen?

​

Begrippen:

• Kindersterfte

• Analfabetisering

​

In de atlas staan verschillende soorten kaarten: natuurkundige, staatkundige en thematische kaarten.

 

Bekijk de BB (Basis Bosatlas) blz 125 kaart C. Dit is een thematische kaart.

​

1. De titel van de kaart is Kindersterfte. Wat is dat? (kijk goed naar de legenda)

2. In welk werelddeel is de kindersterfte het hoogst?

 

Op een thematische kaart staan geen topografische namen. Als je wilt weten hoe groot de kindersterfte in, bijvoorbeeld Mali, is, moet je de de thematische kaart vergelijken met een staatkundige kaart. De staatkundige kaart van de wereld vind je op bladzijde 110 en 111 van de Basis Bosatlas.

​

3. Wanneer je niet weet waar Mali ligt, kijk je eerst in het landenregister (Basis Bosatlas, blz 153). Op welke kaartblad (bladzijde) kan ik Mali vinden? Hoe heet deze kaart?

4. Vergelijk de kaart van vraag drie met de kaart over analfabetisme. Hoeveel kinderen sterven er in het eerste levensjaar per 1000 in Mali?

5. Hoe hoog is de kindersterfte in Peru (gebruik dezelfde methode als hierboven)?

6. Wat heeft kindersterfte met arm ern rijk te maken?

​

Opdracht B

Bekijk de Grote Bosatlas blz. 242A (54e druk).

 

1. De titel van de kaart is analfabetisme. Wat is dat? Bekijk de begrippenlijst.

2. In welk werelddeel vind je de meeste analfabeten?

3. Zoek de kaart van Mali.

4. Vergelijk de kaart Mali met de kaart van analfabetisme. Hoeveel % van de bevolking van Mali is analfabeet?

5. Hoeveel % van de bevolking van Peru is analfabeet?

6. Wat heeft analfabetisme met arm ern rijk te maken?

 

Opdracht C

1. In welk werelddeel ligt Singapore?

Ga naar wikipedia 'de lijst van landen naar BNP'

2. Wat is het BNP van Singapore?

3. Hoeveel inwoners heeft Singapore? Zoek op internet.

4. Bereken nu het BNP per hoofd van Singapore.

5. In welk werelddeel ligt Honduras?

6. Bereken het BNP per hoofd van Honduras.

7. Wat is het BNP per hoofd van Nederland?

​

Opdracht D

15 minuten

Bekijk de video: Gelijke kansen - Kenia en beantwoord de vragen.

1. Hoe oud is Kwinta?
2. Hoeveel broertjes en zusjes heeft Kwinta?

3. Waarom gaat Kwinta niet naar school?

4. Waar leven de mensen in Homa Bay van?

5. Hoeveel verdienen de meeste mensen in Kenia?

6. Waarom is het Kenia niet zo warm als je, wanneer je kijkt naar de breedteligging, zou verwachten?

7. Door wie wordt het werk op het land gedaan?

8. Waarom kan Kwinta, naast de zorg voor haar baby, nog meer niet naar school?

9. Waarom kan de (stief)moeder niet voor Kwinta's baby zorgen?

10. Waarom zitten er veel meer jongens dan meisjes in de klas?

 

Opdracht E

15 minuten (in duo's)

Vanaf bladzijde 252 van de Grote Bosatlas (54e druk) vind je de statistiek van Nederland, Europa en de Wereld. 

Neem de tabel over in je schrift en zoek met behulp van de statistiek (bladzijde 258 en 259) de volgende gegevens op:

 

• BNP per hoofd (koopkracht euro/inwoner)

• Levensverwachting

• De verdeling van de beroepsbevolking (welk percentage werkt in de landbouw, industrie en dienstensector)

• De zuigelingensterfte

 

Tijdens het thema de Mensch heb je al geleerd dat in arme landen meer kinderen worden geboren dan in rijke landen. Zoek in de statistiek ook op wat het geboorte- en sterftecijfer zijn van de verschillende landen

​

 

Opdracht F

15 minuten

Kijk nog eens goed naar de tabel van vraag C. 

1. Welk land is in de tabel de koploper (een centrum land?
2. Welk land is de achterblijver (een perifeer land)?
3. Welk land zit daar precies tussen in (een semi-perifeer land)?

4. Maak de volgende zinnen af:

Hoe hoger de koopkracht, hoe armer/rijker het land

Hoe lager de levensverwachting, hoe ...

Hoe hoger de zuigelingensterfte, hoe ....

Hoe lager het geboortecijfer, hoe ...

 

HAVO/VWO:

Het centrum-periferie-model kun je niet alleen gebruiken om de wereld in te delen (mondiaal schaalniveau), maar ook een land.

Gebruik GB 52D

1. In welk deel van Nederland zijn de inkomens het hoogst? 

2. Hoe zou je, volgens het centrum-periferiemodel, dat deel van Nederland ook kunnen noemen?

3. Op welk schaalniveau ben je nu aan het kijken (tip: gebruik de leerdoelen?

4. Op welk schaalniveau is het kaartje Inkomen Amsterdam weergegeven?

 

Opdracht G (HAVO/VWO)

10 minuten

Bekijk de video over de VN-welzijnsindex (HDI-index).

1. Wat is het verschil tussen welvaart en welzijn?

2. Uit welke drie onderdelen bestaat de VN-welzijnsindex?

3. Waardoor wordt het welzijn nog meer bepaald (maar zijn geen onderdeel van de VN-welzijnsindex)?

 

​