Aarde in beweging
Begrippen:
(HAVO leert ook de
begrippen van VMBO-T,
VWO van zowel VMBO-T als HAVO)
VMBO-T;
Vulkanen
Lava
Magma
Magmahaard
Krater
HAVO;
Midoceanische rug
VWO;
Trog
Pyroclastische stromen
Video: Het ontstaan van vulkanen en eilanden
Afbeelding: ontstaan vulkanen
Afbeelding: waar komen vulkanen voor?
Afbeelding: platentektoniek
RTL Nieuws: vulkaanuitbarsting
Vulkanisme
Leerdoelen
Leerdoelen VMBO-T/HAVO
-
Je weet hoe een vulkaan werkt en wat de gevolgen van vulkaanuitbarstingen kunnen zijn.
-
Je begrijpt waar vulkanen voorkomen en waarom dat daar is.
-
Je kunt een doorsnedetekening van een vulkaan maken.
Leerdoelen HAVO/VWO
-
Je weet wat een vulkaan is en wat de gevolgen van vulkaanuitbarstingen kunnen zijn.
-
Je begrijpt hoe vulkanen ontstaan en waarom de gevolgen voor mensen in arme landen verschillen van die voor bewoners van rijke landen.
-
Je kunt op een kaart met de aardkorstplaten de gebieden aanwijzen met vulkanisme.
Begrippen
Aan het einde van de periode moet je de betekenis van de begrippen bij dit onderwerp weten. De begrippen staan aan de linkerkant op de website. Ook is er een begrippenlijst met betekenissen op de website.
Informatie
Uitleg docent
Maak aantekeningen tijdens de uitleg van de docent.
Video's:
-
Het onstaan van vulkanen en eilanden
Afbeeldingen:
Leestekst
Je weet nu dat vulkanen ontstaan als continentale en oceanische platen tegen elkaar aan of uit elkaar bewegen. In de Grote Bosatlas (zie afbeelding) zie je een kaart van de wereld. In de legenda zie je dat de roze driehoekjes de actieve vulkanen weergeven en de grijze rondjes de plaatsen van een aardbeving.
In 2010 waren er in IJsland meerdere vulkaanuitbarstingen, waaronder ook de vulkaan Eyjafjallajökull uitbarstte. Bij een uitbarsting stroomt hete lava over het land. De mensen die dicht bij de vulkaan wonen moeten worden geëvacueerd omdat zij anders verwond raken of zelfs komen te overlijden door de hitte van de lava. Ook huizen en gebouwen worden vernietigd. Ook wordt er gloeiend hete as de lucht in geblazen. Deze as komt in de lucht terecht en valt uiteindelijk weer neer op de grond. Maar soms kan het vulkanische as zich zo ver door de lucht verspreiden dat andere landen hier ook last van hebben.
Opdracht (Start)-toets
Vraag 1.
Leervragen koppelen aan de toets-vragen
-
Maak twee kolommen in je schrift.
-
Schrijf de leervragen (bovenaan deze pagina) in de eerste kolom
-
Bekijk de vragen van de (start)-toets.
-
Zet een kruis (met een kleur pen) bij de vragen uit de (start)-toets die horen bij de leervragen.
-
Schrijf de vragen van de toets, die horen bij de leervragen, in de tweede kolom.
Doe het zo:
Leervragen: Vraag
VB. Hoe is de aarde opgebouwd? VB. 1, 2 en 3
Vraag 2.
Begrippen koppelen aan toets-vragen
-
Lees de begrippen (links boven op de website)
-
Bekijk de vragen van de (start)-toets.
-
Markeer of onderstreep op de (start)-toets de begrippen die horen bij het onderwerp: vulkanisme.
-
Zet een kruis (met dezelfde kleur pen als bij de leervragen) bij de vragen op de (start)-toets.
-
Schrijf de begrippen die je hebt onderstreept in je schrijft. Zoek in de begrippenlijst de begrippen en schrijf de betekenis erachter.
Vraag 3.
Vraagstelling begrijpen
Welke woorden (geen begrippen) uit de vragen en/of antwoorden uit de (start)-toets) begrijp je niet?
-
Schrijf deze woorden op in je schrift.
Vraag 4.
Vragen koppelen aan informatie
Je hebt nu op de (start)-toets met een gekleurde pen aangegeven welke vragen bij het onderwerp: vulkanisme horen.
-
Schrijf de vraag uit de (start)-toets over in je schrift. Zoek op deze pagina informatie die je nodig hebt om de vraag te kunnen beantwoorden.
-
Doe dit voor elke vraag die hoort bij het onderwerp: vulkanisme.
Vraag 5.
Wat is nu het juiste antwoord, volgens de informatie die je hebt gevonden?
-
Gebruik nog steeds de gekleurde pen.
-
Verbeter waar nodig je eigen antwoord.
-
Had je niks ingevuld? Vul dan met de gekleurde pen het juiste antwoord in.
Klaar?
-
Bewaar de (start)-toets goed in je snelhechter
-
Is er nog tijd over in de les? Maak alvast de 'opdrachten' die horen bij het onderwerp: vulkanisme. Richt je vooral op de opdrachten die gaan over leervragen, begrippen of vragen uit de (start)-toets die je nog niet goed begrijpt.
Inhoud
Introductie
WERELD
De aardkorst verschuift
Aardbevingen
Vulkanisme
Tsunami's
NEDERLAND
Nederland op reis
Tektoniek in Nederland
Nederland als dalingsgebied
VAARDIGHEDEN
Zoeken in de atlas
Geisers en vulkanen in IJsland